मुक्तक

४६.थाहा छैन नजानेरै पुण्य गरेँ या पाप गरेँ
तिमी भन्छौ बिना सित्ति दुनियाको सन्ताप गरेँ।।
कतै लाग्यो मनमा तिमी अलमलियौ मेरो कारण
बनाएर पत्थर मुटु आफ्नै प्रेमलाई ईन्साफ गरँ।।

४७.दिएर प्यार सारा मन्जुर छु रित्तो हुन
नपरोस् ति हातहरूले भिजेका आँखा छुन ,
रहनु तिमी उस्तै जहाँ पुगोस् जमाना
चम्कियोस् नाम सँधै पछि पारेर जुन।।

४८.जे हुन्छ जस्तो हुन्छ,अचेल सबै छलमा हुन्छ,
जसको शक्ति उसको भक्ति लेखाजोखा बलमा हुन्छ।
बनाउनेले पनि कस्तो प्रविधि बनाईदिएछ यार,
शुन्य हुन्छ सँगै हुने, पराई अगल बगलमा हुन्छ।।

४९.ठ्याक्कै चाँहिदा मेरो साथ साथैमा म नहुनुमा
त्यो समय दोषी होला तिमी तिमी नरहनुमा
दुनियाँले के के भन्लान् पर्वाह नै हुन्न रैछ,
स्वार्थ देख्दा ति आँखाले भक्कानिइ म नरुनुमा।।

मुक्तक

४१.निराकार थियो जिन्दगिले आकार बनायो
सपना पनि देख्नैका लागि साकार बनायो।
लम्बा चौँडा नजान्ने त्यो मूर्ति जस्तो मान्छेलाई
हेर्दाहेर्दै समयले प्रख्यात कलाकार बनायो।।
४३.बिर्से पनि बज्रिएका लाठि मुङ्ग्रा तीरहरु
खीलझै गड्छ जिन्दगीमा जालझेल छलका झिरहरु।।
समयले पुर्दोरैछ तनका चोट आस्ते आस्ते
मर्दो रैछ मान्छे भित्रै लिलाम हुँदा तक्दिरहरु ।।

४४.जानिजानी लाटो जस्तो अभिनय चलेको छ
देख्दा मान्छे पिपल जस्ता नाममा आगो बलेको छ।।
पराइ सँग बरु कतै बाँकी होला भरोसा त्यो
साँप जस्ता आफ्नै सँग नौ नारी नै गलेकोछ।।

४५.झर्नु पर्छ जानेरै नि मुस्कुरायो फूलले सँधै
सुक्नुपर्छ जानेरै नि कलकलायो मूलले सँधै
मान्छे मात्रै बैगुनि हो बिर्सिदिन्छ रितहरु
गल्ती बाटै सच्चिनलााई सिकिरह्योभूलले सँधै।।

मुक्तक

३७.जसको साधनाले ढुङ्गोलाई भगवान बनाउँछ,
जो पुज्छ भगवान र साधकलाई कसरी ढुङ्गो बनाउँछ?
खबरदार परै बस्नु जातियताको वकालत गर्नेहरु हो
तिम्रो बिखण्डनकारी चलखेल अघेरै गन्हाउँछ।।

३८.जब जब रहर सँगै बाध्यता अाउँछ
लाग्छ सपनाको चङ्गा निमेषमै हराउँछ।
नसिकाउँनु पर्ने सिकाइदिन्छ जिन्दगीले त्यतिबेला
जब मिष्ठान्न भोजनकै अघिल्तिर भोको पेट कराउँछ।।

३९.हिजो जिन्दगीले झुक्यायो र रोएँ।
आज फेरी जिन्दगीले दुखायो र रोएँ
आँशु पनि तलतल लाग्ने अफिम जस्तै लत भएछ
पिउँदा पिउँदै मनको तलाउ सुकायो र रोएँ।।

४०.तिमी बस्ने मुटु कतै दुखाईले टुट्यो भने
सुन्दर बगैँचा मायाको असिनाले चुट्यो भने।
मलाई मात्रै नलागोस् दोष, नसकेर आजित भइ
टाल्दा टाल्दै मनको बाँध सदाका लागि फुट्यो भने।।

मुक्तक

३३.बरु लाग्दैन डर त्यति जहर देखेर
त्यति लाग्छ अत्यास अचेल शहर देखेर
त्यो नुनचुकले के चहराउला र मान्छे यहाँ
उति पोल्छ मन नजाने गाउँको सफर देखेर।।

३४.कुनै कुनै यात्रा हरु यात्रा भन्दा माथि हुन्छन्
नचाहेरै बोकिएका अक्सर छातिमा घाति हुन्छन्।।
झल्याँस्स हुन्छ जिन्दगी त्यतिबेला, ऐठन बाट जागे जस्तै
खैर आफ्ना गैर अनि गैर चाँही साथि हुन्छन्।।

३५.सपनीमा ति नजरले पछ्याएको धेरै भयो,
कोशिस गर्दै मनले मनलाई सँच्याएको धेरै भयो
सम्झनाको लहर मात्रै काफि हुन्छ भन्थेँ पहिले
तर यादले आतंक नै मच्चाएको धेरै भयो।।

३६.आँखै अगाडि मायाजालमा, माकुरो आफैँ समाधि लिन्छ
नजानेरै कराउँदो हो झ्याउँकिरी, फुटेरै शीर जिन्दगी सकिन्छ
उ कसरि जान्दथ्योर बाआमाको भागबन्डा इजलास नछिरुन्जेल?
हिजोसम्मको मुटुको टुक्रा वादीले लिन्छ कि प्रतिवादीले लिन्छ।।

मुक्तक

२९.तिमी हामी बाँचिरहेको युग यति डरलाग्दो छ
मानौँ सर्पको सवारमा गरिएको यात्रा भरलाग्दो छ
ढुक्कसँग खेलिन्छ मान्छेकाे भावना सँग यहाँ
छैनन् नाता त्यस्ता पनि देख्दा जति रहरलाग्दो छ।।

३०.ठण्डी देखि अघाएर जाडो पनि भाग्छ एक दिन
दुख्दा दुख्दा आत्तिएर दुःखै पाखा लाग्छ एक दिन
कति दिन पो सक्छौ तिमी थुन्न आवाजको मुख?
जुटाएर बोल्ने हिम्मत चूपचाप पनि जाग्छ एक दिन।।

३१.ढुक्क भएँ थाहा पाए देखि पोल्छ मुटु खरानीले
कोही होइनन् आफ्ना, एक दिन छाड्छ आफ्नै परानीले
बल्दो चिता अघिल्तिरै खासखुस गर्दै थिए मान्छे
जिन्दगीको असल उचाई नाप्दो रैछ मरनीले।।

३२.भो नबनाउ सरकार तिमी भत्किएका पुलहरू
तुइन मै झुन्डिउन् ति निमुखाका हुलहरु
मौसुफहरु रित्तै हुन्छन् भो याचना गर्दै नगर्नु
ति आँखाका उन्यू अनि यि आँखाका फूलहरू।।

मुक्तक

५.आफ्नै आविष्कार आफ्नै अघि काल बनेर कराइरहेछ
आफ्नाकै छुवाई आफ्नैका लागि घाउ बनेर चहराइरहेछ
मृत्युको असली भय के हो?सोध्नु काँपिरहेको बिरामी सँग
धान्नकै लागि एक मुठ्ठी प्राण आज विश्व हडबडाइरहेछ।।

२६.सबै समान सबै उस्तै समयले आँट्यो भने
उचाई क्षणमै ढल्दो रैछ प्रकृतिले काट्यो भने
मैँ बलियो बाँङ्गो मैँ छु भन्नु पनि व्यर्थ रैछ
आणविक कै चल्दैन जोर जैबिकले ढाँट्यो भने।।

२७.दियो जस्तै बलिरहनु चिर्नुछ निष्पट्ट रात तिमीले
सुख मात्रै पोख्नु भेट्न आफ्ना हरुको साथ तिमीले
आफ्नो लागि आफैँ लड्न सिकाए झैँ प्रियसीलाई
समयको मल्हम लगाइ पुर्नुछ थुप्रै घात तिमीले।।

२८.तिमी जिन्दगी तिमी नै प्यार बनिदिनु
सम्झना बनिदिनु उस्तै यादगार बनिदिनु
जिन्दगीको हरेक मोडमा साथ दिने गरेर
तिमी यो दिलको स्थायी सरकार बनिदिनु ।।

मुक्तक

२१.पाइला पाइलामा बच्नु पर्ने मुटु भित्र बस्ने सँग
अघिल्तिर हुँदा सम्म घस्नु चिल्लो घस्ने सँग।।
सामना गर्ने हिम्मत हुन्छ आँखा अघि जाइलागे
कायल हुन्छ जीवन पछि बाट छुरा धस्ने सँग।।

२२.उ नै गित संगित उहि प्रित क्यारि भयो होला?
एकै मान्छे जिन्दगीको रित क्यारि भयो होला?
मेरो निम्ति संजीवनी बुटी नै हौ भन्ने मान्छे
आज फेरि अर्कै मान्छे सित क्यारि भयो होला??

२३.न चुमेरै आफ्ना भए चुरोटका ठुटाहरु
खेपि अप्जस जोगाउँछन् फूल गुलाबका
वुटाहरु
परिस्थिति अलिकति तल माथि पर्नु पर्छ
आफैँ बाटो तताउँछन् नकावधारी झूटाहरु।।

२४.तिम्रो निम्ति देउरालीमा बनाएको घर एउटा
बिर्साउने सबै गल्ती विस्वासीलो भर एउटा
मैले पुज्ने देउता तिमी सधैँ पुजा लायक बन्नु
कता छुट्छ कस्ले जान्नु जिन्दगीको प्रहर एउटा।।

मुक्तक

१७.जिस्किएर मस्किने त्यो बानी अर्कै कुरा
फाइदा मात्रै देखेकालाइ हानी अर्कै कुरा
रानी बनाउँछु भन्ने हरु बिर्सिदिन्छन् कहिले काँही
साँच्चै रानी र रानी वाला कहानी अर्कै कुरा।।

१८.जज साब यहि कठघरामा निसाफ गरिदिनुस्
मलाई प्रेमले रोगी बनायो इन्साफ गरिदिनुस्।।
भए जति खन्याएर रित्तै भइसके आफु र नि
अझै के कति मिलेन छ हिसाब गरिदिनुस्।।

१९.जिन्दगीलाई समयको संगीन धारमा राखेर
हिड्छ मान्छे आफैँलाइ मझधारमा राखेर
मल्हम पट्टी गर्छ मान्छे पराईको चोट माथि
सँधैभरि आफ्नालाई चोट र मारमा राखेर।।

२०.जिन्दगी फूल हो र त झर्छ एक दिन नचाहरै
अविनाशी होइन र त मर्छ एक दिन नचाहेरै
आफैँलाई सच्याउनु छ समयको रफ्तार सँगै
नत्र जीवन अप्ठ्यारोमा पर्छ एक दिन नचाहेरै।।

मुक्तक

१३.आउनु पुर्ब नै मनलाइ सुनेर आउनु
भाग्य या मुटु कहाँ बस्ने चुनेर आउनु
यो कोलाहलको वस्ती हो सुन्नु पर्छ धेरै यहाँ
त्यसैले कानका जालिहरु थुनेर आउनु।।

१४.सकिएला जन्ती तर मलामी किन्न सकिन्न
कहिलेकाँही कोइला सम्झि हिरा चिन्न सकिन्न
मपाँइत्वले मात लागेर अन्धो भएका मान्छे सँग
चाहेरै पनि काँधमा काँध मिलाइ हिड्न सकिन्न

१५.भेटी बनोस् जिन्दगी तर टीलो बन्नु नपरोस्
सकेसम्म कसैको मुटुको किलो बन्नु नपरोस्
बन्न सके बनोस् जीवन मलिलो दबदबे नै
चप्पलले छ्यापिने त्यो हिलो बन्नु नपरोस्।।

१६.न त उसले छाडेको त्यो नासो याद आयो
न जिन्दगी सँगको कुनै गुनासो याद आयो
मरण भन्दा जिन्दगी गुरुङ्गो भएछ सरकार
काटेपछी उसको घाँटीको पासो याद आयो।।

मुक्तक

९.गर्छन् प्यार लुकेर खुलेरै झगडा देखाउँछन्
निर्धा पाए आफुलाई खुबै तगडा देखाउँछन्
लाग्दैन भरोसा किन किन आफ्नैहरु सँग पनि
मनमा राखेर तुष आँखामा घडा देखाउँछन्।।

१०.आगो भर्भराउँथ्यो देखियो आज काल भर्भराइरहेको
जीवन रुपि श्लोक गाउने अोठ बेस्सरी थर्थराइरहेको।।
कृष्ण तिमी माया माया भन्छौ अन्जान बालक जसरी
म सुन्दैछु सुस्केरा सुन्दैछु पुकार जिन्दगी बर्बराइरहेको।।

११.रुप भन्दा ठुलो शत्रु आजसम्म भेट्या छैन
बफदारीताले जति त कस्सम दुखले पनि लखेट्या छैन
जति रेटिए मान्छे यहाँ अरुलाई खुसी राख्दा राख्दा
त्यति त गाइनेले युग भरिमा सारंगी पनि रेट्या छैन।।

१२.कोहि अोइलिए कोही फक्रिए घाम एउटै भए पनि
कोहि माथि छन् कोही छन् तलै गाम एउटै भएपनि
इमान बेचेर रवाफिलो हिम्मत किन्छन् र पनि कोही
कुल्चेर रवाफ हिँड्छन् इमानमा काम एउटै भए पनि।।